Sezon grzewczy w pełni!

Drukuj

W całej Polsce samorządy podejmują się szereg działań w walce na rzecz czystego powietrza.  Jednak liderem w walce o czyste powietrze, jest województwo małopolskie. To w naszym regionie podejmuje się szereg działań na rzecz ochrony powietrza atmosferycznego. Zanieczyszczenie powietrza jest szkodliwe nie tylko dla środowiska naturalnego, ale również zdrowia i życia człowieka. Niebezpieczne dla organizmu człowieka substancje tworzące smog, to zanieczyszczenia pierwotne (pyły, gazy i pary) oraz produkty fotochemicznych i chemicznych przemian zachodzących podczas zmiany temperatury przy bezwietrznej pogodzie. Tworzeniu smogu sprzyja też wysoka wilgotność powietrza, ukształtowanie terenu oraz czynnik ludzki.

Pyły PM 10 oraz PM 2,5 w sposób silnie destrukcyjny wpływają na organizm człowieka. Składają się z mieszaniny cząstek zawieszonych w powietrzu, będących mieszaniną substancji organicznych i nieorganicznych. Pył zawieszony może zawierać substancje toksyczne takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (np. benzo/a/piren), metale ciężkie oraz dioksyny i furany. Pył PM10 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych i płuc. Poziom dopuszczalny dla stężenia średniodobowego wynosi 50 µg/m³. Poziom dopuszczalny dla stężenia średniorocznego wynosi 40 µg/m³, a poziom alarmowy 200 µg/m³.1

Pył PM2,5 zawiera cząstki o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra, które mogą docierać do górnych dróg oddechowych, płuc oraz przenikać do krwi. Docelowa wartość średnioroczna dla pyłu PM2,5 wynosi 25 µg/m³, poziom dopuszczalny 25 µg/m³.

Dane dotyczące jakości powietrza są powszechnie dostępne, a szczegółowym monitoringiem jakości powietrza zajmuje się Inspekcja Ochrony Środowiska w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. W naszej gminie, poziom szkodliwych substancji zanieczyszczających powietrze mierzy pięć czujników laserowych Airly, a wyniki pomiarów można śledzić na bieżąco za pośrednictwem strony internetowej https://map.airly.eu/pl/, po wybraniu czujnika z interesującego nas obszaru, lub darmowej aplikacji Airlu.eu na smartfony. Czujniki dokonują na bieżąco pomiarów zanieczyszczenia powietrza szkodliwymi pyłami, wskazują temperaturę powietrza i jego wilgotność oraz ciśnienie atmosferyczne.

Źródłami zanieczyszczeń powietrza, w małych miejscowościach, które nie mają dostępu do ciepła sieciowego, są indywidualne kotłownie oraz przestarzałe urządzenia grzewcze, nie spełniające wymagań w zakresie emisji szkodliwych pyłów. Dodatkowo spalanie niskiej jakości i zawilgoconych paliw, które w perspektywie długoterminowej generują dodatkowe koszty, a nie oszczędności!

1. Spalanie zawilgoconej biomasy (drewno kawałkowe, zrębkę drzewną, pellet, torciny) to dodatkowe koszty. Kalkulacja jest bardzo prosta: wartość energetyczna biopaliwa rośnie wraz ze spadkiem jej wilgotności, im bardziej suche biopaliwo, tym mniej energii potrzeba do odparowania wody w procesie spalania i tym efektywniejszy jest proces energetyczny. Im większa zawartość wody w drewnie, tym niższa jest jego wartość opałowa – czyli mniej ciepła uzyskamy ze spalenia jednostki drewna np. z 1 kg. Należy więc zadbać nie tylko odpowiednie składowanie chroniące opał przed zawilgoceniem, ale też w przypadku drewna kawałkowego należy je sezonować. Nowe wymagania przepisów uchwały antysmogowej dla województwa małopolskiego, dopuszczają spalanie biomasy o wilgotności poniżej 20%, a więc sezonowanie drewna powinno trwać minimum dwa lata.

• Drewno opałowe o wilgotności do 20% spala się najefektowniej i wytwarza najwięcej ciepła. Wysezonowane drewno opałowe zawiera jeszcze 12-18% wody. Ten poziom wilgotności nazywamy „powietrzno-suchym” i tylko takiego drewna powinniśmy używać do palenia.
• Spalanie drewna o wilgotności poniżej 25%, suszonego w warunkach naturalnych jest bardzo stabilne, ponieważ nasz opał jest równomiernie suchy w całym swoim przekroju,
• Spalanie drewna o wilgotności do 35% powoduje wydzielanie na początku procesu spalania dużej ilości dymu, a ilość wytworzonego ciepła jest wyraźnie mniejsza,
• Spalając drewno świeże, o wilgotności do 70% tracimy znaczną ilość ciepła na odparowanie z niego wody, dodatkowo niedopalone cząsteczki są wyrzucane wraz z parą przez przewody kominowe.

Czym ryzykujemy spalając mokrą biomasę?

Mokre drewno opałowe (zarówno w kotle jak i w kominku) spala się powoli i w niskiej temperaturze, która sprzyja zwiększonej produkcji popiołu i szybkiemu zabrudzeniu np. szyby kominka. Dostarcza mniej ciepła, bo sporą jego część tracimy na wysuszenie drewna – odparowanie z niego wody. Powstaje dym, sadza i para wodna która może się skraplać, a kondensat będzie mieć odczyn kwaśny. Z kolei, sadza w połączeniu z wilgocią tworzy osadzającą się na ścianach komina maź smolistą (kreozot), która niszczy zaprawę cementową komina murowanego i pojawia się na jego zewnętrznych ścianach w postaci wykwitów. Maź smolista może zmienić się w tzw. sadzę szklistą, której nawet kominiarz nie będzie mógł usunąć tradycyjnymi metodami czyszczenia kominów. Ten rodzaj sadzy jest szczególnie niebezpieczny i grozi pożarem komina.

Jak sprawdzić wilgotność drewna?

• Porównajmy masę drewna- jeżeli nie wiemy, czy drewno było sezonowane, możemy porównać je z podobnym kawałkiem suchego drewna tego samego gatunku, którego czas sezonowania jest nam znany. Drewno wilgotne wydaje się być dwa razy cięższe od suchego.
• Spróbujmy oderwać korę– z stosunkowo świeżego drewna, kora odchodzi z trudem, z drewna suchego kora odpada samoistnie, lub bez większego problemu oderwiemy ją sami.
• Przyjrzyjmy się barwie drewna– sezonowane ma kolor zdecydowanie ciemniejszy, niż świeże. Należy zwrócić uwagę na jednolity kolor, ciemniejsze plamy mogą świadczyć o porażeniu przez grzyby, które zmniejszają wartość opałową drewna.
• Sprawdźmy wilgotność drewna wilgotnościomierzem– jeżeli kupujemy drewno, należy poprosić sprzedawcę o określenie wilgotności drewna przy pomocy wilgotnościomierza. Urządzenie to mierzy opór elektryczny między elektrodami: wilgotne drewno łatwiej przewodzi prąd, suche stawia większy opór. Jeśli wyniki przekraczają graniczną wartość 20%, drewno powinno schnąć jeszcze kilka tygodni. Jeśli natomiast sezonujemy drewno jakiś czas, jednak brakuje nam pewności czy osiągnęło pożądaną wilgotność, np. ze względu na warunki składowania, to możemy poprosić o jego zmierzenie w pobliskim tartaku lub składzie drewna posiadającym wilgotnościomierz.

2.Spalanie węgla- popularny tzw. ,,ekogroszek” (to nic innego jak węgiel o drobnej frakcji) który wbrew pozorom jest trudniejszy do osiągnięcia pożądanych parametrów wilgotności oscylujących w przedziale 10-12%. Większa ilość wody opóźnia zapłon węgla. W okresie jesienno-zimowym należy zwracać uwagę, w jaki sposób skład przechowuje węgiel, który kupujemy. Składy nie posiadają należytego zabezpieczenia przed opadami atmosferycznymi. Dodatkowo nieuczciwą praktyką składów węglowych jest niedoważanie lub nawilżanie węgla w celu zwiększenia tonażu. 

• Kupujmy węgiel w sezonie letnim, gdy mamy gwarancję jego suchości i przechowujmy go do okresu bardziej dżdżystego.  Workowany dobrze opał można spokojnie pozostawić w pomieszczeniach, nawet w otwartych workach, lub  rozsypać zakupiony ekogroszek na pewnej powierzchni (o ile taką mamy) aby delikatnie przeschnął.  Delikatna wilgoć nie jest przeciwskazaniem do spalania nawet w nowoczesnych piecach. 
• Wyposażmy swój dom w czujnik czadu, to koszt ok. 100zł, a może uratować życie. Przy spalaniu węgla zawsze istnieje zagrożenie zatrucia tlenkiem węgla. Należy zatem zadbać o właściwe wykonanie komina, zastosowanie dobrego kotła i wentylacji w kotłowni. Jeżeli kotłownia wychodzi ponad poziom gruntu, a budynek jest wyposażony na tej wysokości w okna, należy zostawiać je lekko uchylone. Możemy zamontować też odpowiednie nawiewniki okienne. Czad to substancja silnie trująca, bezwonna, bezbarwna i lżejsza od powietrza, a więc łatwo się z nim miesza i rozprzestrzenia. Powstaje w wyniku nie pełnego spalania wielu paliw (nie tylko węgla) m.in.: drewna, oleju, gazu, benzyny, nafty, węgla, ropy, spowodowanego brakiem odpowiedniej ilości tlenu, niezbędnej do zupełnego spalania paliwa. Tlenek węgla dostaje się do organizmu człowieka przez układ oddechowy, a następnie jest wchłaniany do krwioobiegu. W układzie oddechowym człowieka tlenek węgla wiąże się z hemoglobiną 210 razy szybciej niż tlen, blokując dopływ tlenu do organizmu. Uniemożliwia prawidłowe rozprowadzanie tlenu we krwi i powoduje uszkodzenia mózgu i innych narządów. Następstwem ostrego zatrucia tą substancją może być nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcową,  zawał, a nawet śmierć.
• Dokonuj okresowych przeglądów instalacji wentylacyjnej i przewodów kominowych oraz ich czyszczenia. Gdy spalasz węgiel należy to robić nie rzadziej niż raz na trzy miesiące. Regularne czyszczenie przewodów kominowych pozwala też utrzymać czystość w pomieszczeniu, w którym znajduje się kocioł, a także, może nas uratować, przed zapaleniem sadzy w kominie, a co za tym idzie dodatkowymi kosztami.

Co powinieneś wiedzieć o wymaganiach Uchwały Antysmogowej dla Województwa Małopolskiego?

Nowe przepisy obowiązującej od 1 lipca b.r. obejmują wszystkie gminy Województwa Małopolskiego. A więc również Twoja gminę.

1. Zwracaj uwagę na jakość i rodzaj kupowanego węgla – zgodnie z obowiązującymi przepisami, karze grzywny sięgającej pięciu tys. złotych podlega spalanie: miałów, mułów i flotów węglowych, węgla złej jakości tj. o niskiej wartości opałowej.
2. Sezonuj drewno, lub kupuj z gwarancją pożądanych parametrów wilgotności- jeżeli palisz drewnem, jego wilgotność nie może przekroczyć 20%.
3. Jeżeli budujesz dom – zamontowany kocioł musi spełniać wymagania EKOPROJEKTU (to minimalne normy emisji pyłu, tlenku węgla, organicznych zanieczyszczeń gazowych oraz tlenków azotu, a także normy efektywności energetycznej.
4. Kupując kocioł- zapytaj sprzedawcę o normę EKOPROJEKTU, aktualizowaną listę urządzeń posiadającą ten ważny certyfikat, znajdziesz tu: malopolska.pl/ekoprojekt.
5. bezklasowy kocioł lub ten poniżej 3 klasy- musisz wymienić do końca 2023 roku.
6. Kocioł 3 lub 4 klasy- musisz wymienić do końca 2026 roku.
7. Kotły klasy 5- możesz używać bezterminowo.

Kontrolę przestrzegania zapisów uchwały antysmogowej przeprowadzają pracownicy urzędu gminy na podstawie pisemnego upoważnienia od wójta, a także straż miejska lub gminna, inspekcja nadzoru budowlanego, wojewódzka inspekcja ochrony środowiska. Każdego roku będzie kontrolowane minimum 3% budynków w Twojej Gminie.

Skorzystaj z dotacji do instalacji odnawialnych źródeł energii lub wymiany kotła

To ostatnia szansa na pozyskanie wysokich dopłat do wymiany ogrzewania lub instalacji odnawialnych źródeł energii. O szczegóły zapytaj w urzędzie swojej gminy.